ESOGÜ Projesi ile Yapay Zekâ Destekli Tarımda Yeni Dönem

Tarımda dijital dönüşüm süreci hız kazanırken, yapay zekâ tabanlı yenilikçi bir
uygulama daha hayata geçiriliyor. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi (ESOGÜ) Mühendislik-
Mimarlık Fakültesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Kemal Özkan’ın
yürütücülüğünü yaptığı; Bilgisayar Mühendisliği Bölümü’nden Dr. Öğr. Üyesi Yusuf Kartal,
Elektrik Elektronik Mühendisliği Bölümü’nden Doç. Dr. Erol Seke, Ziraat Fakültesi Bitki
Koruma Bölümü’nden Doç. Dr. Filiz Ünal, Dr. Öğr. Üyesi Serkan Önder, Dr. Öğr. Üyesi
Doğancan Kahya ve Bahçe Bitkileri Bölümü’nden Prof. Dr. Nuray Çömlekçioğlu’nun proje
ekibi olarak görev aldığı ve TÜBİTAK tarafından desteklenen “Yapay Zeka ile Sera
Koşullarındaki Hıyar Yetiştiriciliğinde Bazı Hastalık ve Zararlıların Erken Dönemde Tanısı ve
İzlenmesi” başlıklı proje ile hıyar üretiminde karşılaşılan bitki hastalık ve zararlıları erken
dönemde tespit edilerek gerekli kontrol önlemleri alınabilecek.

Proje ekibi tarafından konu ile ilgili olarak yapılan bilgilendirici açıklama şöyle:
“Geliştirilen yenilikçi sistem sayesinde sera ortamındaki hastalık ve zararlıların, bitkilerde
gözle görülen belirtiler oluşturmasından önce tespit edilerek üreticilerin gerekli aksiyonları
almaları amaçlanmaktadır. Bu sayede zirai mücadele enstrümanlarının erken dönemde
kullanılarak ürün kayıplarının minimum düzeye indirilmesi ve çevre dostu bir üretim stratejisi
hedeflenmektedir. Projede sera ortamına yerleştirilen IR ve RGB kameralar ayrıca toprak
sensörlerinden elde edilen veriler, gelişmiş derin öğrenme ve makine öğrenmesi
algoritmaları ile işleniyor. Sistem hem görüntü verisini hem de çevresel sensör çıktısını
birleştirerek belirlenen hastalık ve zararlıların erken dönemde ve yüksek doğrulukta tanısını
yapabilecektir. Yapay zekâ destekli bu yaklaşım tarımda erken müdahale için önemli bir
adımdır. Erken tanı sadece verim kayıplarını önlemekle kalmıyor, aynı zamanda çevreye zarar
veren pestisit kullanımını da azaltıyor. Bu sistem tarımda sürdürülebilirlik hedefleriyle birebir
örtüşüyor. Projeden elde edilen sonuçların akademik makalelerle ulusal ve uluslararası
düzeyde yayımlanması planlanıyor. Ayrıca geliştirilen sistemin farklı sera ürünlerine ve açık
alan uygulamalarına da adapte edilmesi yönünde çalışmalar sürdürülüyor.”