Yerli Üretim Varken Döviz Neden Yurt Dışına?
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Eskişehir Milletvekili İbrahim Arslan, TCDD Taşımacılık A.Ş.’nin iptal edilen 40 lokomotiflik ihalesinin ardından bu kez 35 adet dizel-elektrikli anahat lokomotifi için açtığı yeni ihaleyi ikinci kez Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne taşıdı.
İptal Edilen İhalenin Ardından Benzer Şartlarla Yeni İhale
TCDD, 7 Ağustos 2025’te 10 Eylül 2025’te yapılmak üzere 40 lokomotif alımı için ihale ilanı yayımlamış, ancak yerlilik şartı içermemesi ve bazı maddelerin belirli yabancı üreticileri işaret ettiği iddialarıyla kamuoyunda büyük tepki toplamıştı. Kamuoyunda oluşan yoğun eleştiriler sonrası TCDD, “dokümanda güncelleme ihtiyacı” gerekçesiyle ihaleyi iptal etti.
Ne var ki yalnızca birkaç gün sonra, 11 Eylül 2025’te bu kez 35 lokomotif için yeni bir ihale ilanı yayımlandı (İKN 2025/1446758). 15 Ekim 2025’te yapılacak ihalenin idari şartnamesinde de asgari yerli katkı ya da Sanayi İşbirliği Programı (SİP) koşulu bulunmazken, tartışmalı teknik maddeler aynen korundu.
“Yerli Üretim Varken Döviz Neden Yurt Dışına?”
Arslan, TBMM’ye sunduğu ikinci soru önergesinde, TÜRASAŞ’ın Eskişehir’de TSI sertifikalı E5000 elektrikli lokomotif ürettiğini ve cer konvertörü, cer motoru, TCMS, yardımcı güç ünitesi, TSI tekerlek ve gövde gibi kritik alt sistemlerin tamamının yerli imkânlarla üretilebildiğini hatırlattı. Daha önceki projelerde (E68000 ve GE) yüksek yerlilik oranları sağlandığını vurgulayan Arslan, “Bu ihalede en az %50–55 yerli katkı şartı getirilseydi, yüz milyonlarca avronun ülke içinde kalması mümkün olabilirdi” dedi.
Arslan ayrıca, yeni idari şartnamedeki “ayda en az 3 lokomotif üretim kapasitesi” ve “en az 1000 adet dizel motor üretmiş olma” gibi koşulların fiilen yalnızca birkaç yabancı üreticiyi işaret ettiğine dikkat çekti.
TBMM’de Yöneltilen Sorular ve Çağrı
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu’nun yanıtlaması istemiyle sunduğu önergede Arslan şu soruları yöneltti:
İptal edilen 40 adetlik ihalenin kesin iptal gerekçesi ve karar tarihi nedir?
Yeni ihalede neden yerlilik şartı konulmamıştır?
7.3.4/c maddesindeki “1000 adet dizel motor üretmiş olma” koşulu hangi teknik zorunluluğa dayanmaktadır
İhalenin olası döviz çıkışı ve ekonomik etkisi için analiz yapılmış mıdır?
TÜRASAŞ ile yerli üretim için koordinasyon sağlanmış mıdır?
“Milli Sanayiye Darbe, İktidarın Söylemiyle Çelişki”
CHP’li Arslan, “Türkiye’nin tek lokomotif üreticisi TÜRASAŞ kritik bileşenleri yerli ve milli üretebilecek kapasitedeyken bu ihalenin açılması milli demiryolu sanayisine ağır bir darbe olur” dedi.
Arslan, iktidarın her fırsatta dile getirdiği “yerlilik ve millilik” söyleminin bu ihaleyle açıkça çeliştiğini belirterek, “Bu yeni ihale derhal iptal edilmeli, kamu kaynakları ve milli sanayimiz korunmalıdır. Konunun sonuna kadar takipçisi olacağım.” ifadelerini kullandı.
Web.tv
